دوم) اخبار غیبی پیش گویی های قرآن
دومین وجه از وجوه اعجاز، خبرهای غیبی قرآن است که مسائل علمی، تاریخی و حوادث ماورای طبیعت را نیز در بر می گیرد. ما در این بخش به یکی از اخبار غیبی در بعد تاریخی بسنده می کنیم که در زمان نزول قرآن هنوز رخ نداده بود.
پیروزی رومیان بر ایرانیان
روم، امپراطور مقتدری بود که بر بخش وسیعی از آسیا، اروپا و آفریقا حکومت می کرد و ایتالیا نیز قسمتی از آن بود. جنگ های فراوانی میان روم و ایران واقع شده بود اما در عصر ظهور اسلام، جنگ بزرگ و سرنوشت سازی رخ داد. ابو عبیده می گوید: از امام باقر(ع) مضمون آیه «الم غلبت الروم فی ادنی الارض و هم من بعد غلبهم سیغلبون فی بضع سنین…»(۹) پرسیدم؛ فرمود: این آیه، تاویلی دارد که جز خدا و راسخان در علم از آل محمد(ص) کسی نمی داند. هنگامی که رسول خدا(ص) به مدینه هجرت کردند و اسلام به پیروزی رسید، حضرت نامه ای به پادشاه روم (قیصر) و نامه ای به پادشاه ایران (خسرو پرویز) نوشت و توسط نمایندگانش برای آنان فرستاد. امپراطور روم، نامه رسول خدا(ص) را احترام گذاشت، ولی پادشاه ایران، نامه حضرت را پاره کرد و به نماینده ایشان اهانت نمود. در مقطع حساس بود که بین ایران و روم، جنگ و درگیری نظامی رخ داد، مسلمانان مایل بودند که رومیان پیروز شوند، لیکن بر خلاف انتظار آنان، ایرانیان برنده جنگ شدند، مسلمانان غمگین و افسرده شدند، ناگهان آیه: «الم غلبت الروم…» نازل شد، یعنی رومیان در نزدیکی های این سرزمین (شامات و حوالی آن) شکست خورده اند و ایرانیان پس از پیروزی بر روم، به زودی مغلوب می شوند. پس از چندی جنگ دیگری آغاز شد و رومیان بر ایرانیان غالب شدند و مسلمانان شادمان گشتند.(۱۰)
قرآن در ادامه می فرماید: «یومئذ یفرح المومنون»(۱۱) (در آن روز مومنان خوشحال شدند) علت شادمانی به دلیل اهانتی بود که پادشاه ایران به نامه رسان پیامبر کرده بود که باعث خوشحالی مشرکین و افسردگی مسلمانان شده بود، نه به دلیل اهل کتاب بودن رومیان، چرا که ایرانیان نیز زرتشتی و اهل کتاب بودند.(۱۲)
سوم) معارف علمی قرآن
یکی دیگر از وجوه اعجاز این گنیجینه الهی، طرح مسائل علمی است: «سنریهم آیاتنا فی الافاق و فی انفسهم حتی یتبین لهم انه الحق» (به زودی آیات حکمت و نشانه های قدرت خود را عرضه آفاق و ظرف وجودی خودشان ارائه خواهیم نمود تا حقیقت بر آنها مکشوف گردد).(۱۳) و بدانند که قرآن و پیامبر اکرم(ص) بر حق است. بدون شک با مشاهده کشفیات علوم جدید، اسرار الهی یکی پس از دیگری بر بشر روشن شده و آیات علمی برملا می گردد.
علی رغم هیئت بطلمیوسی که ۴۰۰۰ سال بر اندیشه بشری حکومت می کرد و جهان هستی را کراتی مانند پوست پیاز می دانست که در میان هم قرار گرفته اند، قرآن در همان عصر با کمال صراحت اعلام کرد: «و کل فی فلک یسبحون» (و هر کدام از کرات، در مدار خود شنا می کنند).(۱۴)
در آیه دیگر، پرده از حقیقت دیگر برداشته، می فرماید: (آیا کافران نمی اندیشند که تحقیقاً تمام آسمان ها و زمین بصورت مجموعه به هم پیوسته بود (رتق) بود و ما آنها را از هم جدا ساختیم(فتق) و هر موجود زنده را از آب زنده قرار دادیم).(۱۵)
(رتق) در لغت، به مفهوم شیء بسته و مسدود است. بطوری که هیچ شکاف و منفذی در آن نباشد، درست متضاد فتق که به معنای شکافتن و اجزای آن را از هم جدا نمودن است. لباسی که تمام اجزایش به هم دوخته شده است، رتق است و اگر از هم جدا شود فتق می باشد. علی(ع) می فرماید: (از آن پوسته جامد طبقاتی شکافت و آنها را پس از آن که به هم پیوسته بود، باز کرد و هفت آسمان قرار داد).(۱۶)
امروز تحقیقات نجومی ثابت کرده که در گذشته، تمام کرات مجموعه ای به هم چسبیده بوده که بر اثر انفجار درونی از هم جدا و پراکنده شده و هر جزیی در کنار هم قرار گرفته اند و بیش از آن، گازهایی متراکم و متکاثف بوده که سبب ایجاد کرات آسمانی شده است: (سپس خداوند به سامان داده و خلق آسمان ها پرداخت، در صورتی که به شکل گاز بودند، و پس زا انجماد، بصورت یک توده عظیمی در آمده و با انفجار مهیبی که در هسته مرکزی آن ایجاد گردید، از هم جدا شده و هر کدام به شکل خورشید، ستاره، ماه و کره زمین در آمدند و چنین رتق و فتقی در عالم صورت گرفت).(۱۷)
قرآن می فرماید: «و السماء بنیناها بأید و انا لموسعون» (آسمان را بدست قدرت بنا نهادیم و تحقیقاً ما آن را توسعه و گسترش می دهیم).(۱۸) این آیه نیز، یک حقیقت علیم را بازگو می سازد که به هیچ وجه با هیئت قدیم سازش ندارد.
چگونگی پیدایش پدیده ی حیات
اعجاز دیگر که در این کتاب الهی می بینیم، پدید آمدن موجودات زنده از آب است. قرآن می فرماید: (خداوند هر جنبنده «موجود زنده» را از آب آفریده است. برخی از آنها روی شکم راه می روند و برخی از آنها روی دو پا حرکت می کنند و بعضی بر چهار پا راه می روند).
ریشه اصلی پیدایش موجودات زنده، از آب است و مایه بقاء و حیات آنها نیز آب است: (۱۹)
«وجعلنا من الماء کل شیء حی»(۲۰) (بوسیله آب هر چیزی را زنده قرار داده ایم). اگر آبی نباشد حیاتی باقی نمی ماند، چنانچه پیدایش نخستین جوانه های حیات، از دریاها بوجود آمده است. در هر کره که آب باشد، موجود زنده وجود دارد و اگر آبی نباشد، حیاتی نیست. بنابراین هم پیدایش حیات به آب بستگی دارد و هم ادامه زندگی بوجود آن منوط است.(۲۱)
خاتـمه: اکنون که جنبه های اعجاز قرآن تا حدودی آشکار گردید. بخوبی روشن می شود که چگونه این کتاب می تواند سندی آسمانی بر اثبات رسالت حضرت محمد(ص) بوده و برانگیختگی آن بزرگوار از جانب خداوند اثبات نمود. خداوند، ما را، با قرآن در روز قیامت محشور نماید.
منـابـع و مـأخـذ
۱) درسهایی از اصول دین، انتشارات در راه حق، ص۲۴۳٫
۲) تاریخ کامل، ابن اثیر، ج۲، ص۲۴۴٫
۳) قرآن و آخرین پیامبر، آیت الله ناصر مکارم شیرازی، ص۹۱٫
۴) سازمان های تمدن امپراتوری اسلام، ص۹۱٫
۵) سوره بقره، آیه ۲۳٫
۶) نبوت، شهید مرتضی مطهری، ص۲۰۶-۲۰۹٫
۷) سوره روم، آیه ۵۰٫
۸) سوره حجر، آیه ۹٫
۹) سوره روم، آیه ۱-۴٫
۱۰) روضه کافی، ج۲، ص۳۸۹٫
۱۱) سوره روم، آیه ۴٫
۱۲) ایران در زمان ساسانیان، کرستین سن، ص۴۶۸٫
۱۳) سوره فصلت، آیه ۵۳٫
۱۴) سوره انبیاء، آیه ۳۳٫
۱۵) سوره انبیاء، آیه ۳۰٫
۱۶) نهج البلاغه، خطبه ۲۱۱٫
۱۷) سوره فصلت، آیه ۱۱٫
۱۸) سوره ذاریات، آیه ۴۷٫
۱۹) سوره نور، آیه ۴۵٫
۲۰) سوره انبیاء، آیه ۳۰٫
۲۱) راز آفرینش انسان، کرسی موریسن، ترجمه محمد سعیدی.
حوض كوثر