قرآن گوش دهید و درمان شوید!

شفا با قرآن

با علنی شدن نتایج این آزمایش بود که معنای این آیه بصورت کامل تری برای ما مسلمانان مشخص شد: «وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاء وَرَحْمَةٌ لِّلْمُۆْمِنِینَ وَلاَ یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إَلاَّ خَسَارًا »(1): و از قرآن آنچه را كه براى مۆمنین شفا و رحمت است فرو مى‏فرستیم (شفا از امراض معنوى و اجتماعى) و بر ستمكاران جز زیان (روحى و اجتماعى) نمى‏افزاید.

دو نکته در این آیه قرآن حائز اهمیّت است:

1. قرآن کریم از هر جهت شفاء است

قرآن کریم به واسطه استدلال هایش، رکود فکری افراد را شفا می دهد و به واسطه موعظه هایش، قساوت قلب را از بین می برد و از سوی دیگر لحن آهنگین کلامش، سبب رفع اضطراب و افسردگی می گردد. (2)

پیامبر خدا صلى اللَّه علیه و آله می فرمایند: هر کس قرآن را بشنود، خداوند به ازاى هر حرفى، یک حسنه براى او مى‏نویسد و در زمره کسانى که قرآن مى‏خوانند و [از درجات و پلّه‏هاى بهشت]بالا مى‏روند، محشور مى‏گردد و در مقامی دیگر آن حضرت می فرمایند خداوند، از شنونده قرآن، بلاى دنیا را دور مى‏كند و از قارى قرآن، بلاى آخرت را. (3)

2. شفا بودن قرآن فقط برای مۆمنین است

شفا بودن قرآن فقط برای کسانی است که ایمان آورده و جزء ظالمین نباشند؛ آنان که از صمیم دل، به وحیانی و الهی بودن قرآن کریم یقین دارند و به گفته های آن عمل می کنند. بدین ترتیب میزان ایمان شنونده قرآن کریم، در میزان کسب آرامش از آن بسیار موثر است.

خداوند درباره اثر قرآن کریم بر مۆمنان می فرمایند: «إِنَّمَا الْمُۆْمِنُونَ الَّذِینَ إِذَا ذُكِرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِیَتْ عَلَیْهِمْ آیَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِیمَانًا وَعَلَى رَبِّهِمْ یَتَوَكَّلُونَ »(4) مۆمنان تنها كسانى هستند كه چون یاد خدا به میان آید دل‏هایشان مى‏ترسد، و چون آیات او بر آنان خوانده شود بر ایمانشان مى‏افزاید، و همواره بر پروردگارشان توكّل مى‏كنند.

و در مقابل کسانی که ایمان به خدا ندارند؛ هیچ بهره و آرامش و افزایش ایمانی را از شنیدن آیات نورانی آن نخواهند داشت: «وَإِذَا مَا أُنزِلَتْ سُورَةٌ فَمِنْهُم مَّن یَقُولُ أَیُّكُمْ زَادَتْهُ هَـذِهِ إِیمَانًا فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُواْ فَزَادَتْهُمْ إِیمَانًا وَهُمْ یَسْتَبْشِرُونَ »(5) و چون سوره‏اى نازل شود برخى از آنها (از منافقان به عنوان استهزا) گویند: این سوره بر ایمان كدام یك از شما افزود؟ (بگو) اما كسانى كه ایمان آورده‏اند بر ایمان آنها افزود و آنها (از دریافت تحفه نو آسمانى) شادمانى مى‏كنند.

آداب گوش دادن به قرآن

شایسته آن است که مسلمانان در هنگام شنیدن آیات قرآن، هم به احترام کلام خداوند و هم برای شنیدن و پیاده کردن احکام الهی آن، سکوت کنند و پیام خدا را با گوش جان بشنوند زیرا که هیچ سخنی شیرین تر و دلرباتر و زیباتر و مفیدتر و مقدس تر و ارزشمندتر و شیواتر و مۆثر از سخن خداوند سبحان نیست و ثمرة چنین احترامی این است كه انسان مورد ترحّم پروردگار قرار می‌گیرد.

وَإِذَا قُرِىءَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُواْ لَهُ وَأَنصِتُواْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ (6): و چون قرآن خوانده شود بدان گوش فرا دهید و خاموش باشید، باشد كه مشمول رحمت شوید.

برخی از راویان اهل سنت و برخی مفسران شیعی نیز، لزوم سکوت را مخصوص نماز می دانند، آن هنگام که امام جماعت در حال قرائت حمد و سوره است، ولی از ظاهر آیه چنین ویژگی برنمی آید، چنانچه امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: «یَجِبُ الاِنْصاتُ لِلْقُرْآنِ فِى الصَّلوةِوَ فِى غَیْرِها وَ اِذْا قُرِءَ عِنْدَکَ الْقُرْآنُ وَجَبَ عَلَیْکَ الاِنْصاتُ وَ الاِسْتِماعُ» (7): واجب است در نماز و غیر نماز به هنگام شنیدن قرآن، سکوت و استماع کرد و هنگامى که نزد تو قرآن خوانده شود، سکوت کردن و گوش فرا دادن لازم است.

امام باقر علیه السلام می فرمایند: هر کس شب 10 آیه قران بخواند از غافلین به حساب نمی آید و هرکس 50 آیه بخواند از ذاکرین و هرکس 100 آیه بخواند از قانتین و هر کس 200 آیه بخواند از خاشعین و هرکس 300 آیه بخواند از فائزین و هرکس 500 آیه بخواند از مجتهدین  محسوب می‌شود و هر کس 1000 آیه بخواند یک قنطار به او اجر داده می‌شود که هر قنطار 5000‌ است و هر مثقال 24 قیراط و هر قیراط  کمترینش مانند کوه  «اُحد» است و بیشترینش مانند هر آنچه میان آسمان و زمین است می باشد. (8)

بارالها بر محمّد و آلش درود فرست و به حق آن بزرگواران، بر ما توفیق تلاوت روزانه آیات نور بخش الهی را مرحمت بفرما و ما را در زمره ذاکرین، قانتین، خاشعین، فائزین و مجتهدین قرار بده. اللهمّ صلّ علی محمّد و آل محمّد و عجّل فی فرج مولانا صاحب الزّمان.